yazı: Şevval ÖzbekThalidomide Faciası Nedir?Tıp tarihinin en büyük felaketlerin biri olan Thalidomide Faciası, binlerce bebeğin ölümüne veya gelişim sorunları yaşamasına sebep olmuştur. Test sürecinin eksik yapılması sebebiyle bu ilaç Avrupa'daki binlere ölüme sebep olurken, Amerika ve Türkiye'de hiç ölüm gerçekleşmemiştir. Thalidomide'nin BaşlangıcıThalidomide 2. Dünya Savaşı'ndan sonra Alman bir firma tarafından geliştirilir. Bu ilacı geliştiren ekipte bulunan …
yazı: Şevval Özbek
Thalidomide Faciası Nedir?
Tıp tarihinin en büyük felaketlerin biri olan Thalidomide Faciası, binlerce bebeğin ölümüne veya gelişim sorunları yaşamasına sebep olmuştur. Test sürecinin eksik yapılması sebebiyle bu ilaç Avrupa’daki binlere ölüme sebep olurken, Amerika ve Türkiye’de hiç ölüm gerçekleşmemiştir.
Thalidomide’nin Başlangıcı
Thalidomide 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Alman bir firma tarafından geliştirilir. Bu ilacı geliştiren ekipte bulunan kişiler nazidir ve Nazi Almanya’sında etik olmayan zararlı çalışmalarda bulunmuşlardır. Bu süreçte Thalidomide hayvanlarda problem göstermeyince üzerinde durulmadı ve 50’lerde sakinlrştirici, uyku getirici ve bulantı önleyici olarak pazarlandı. Bu problemleri sıklıkla yaşayan gebeler hedef kitleleriydi ve bu dönemde Thalidomide’ye reçetesiz olarak ulaşmak çok kolaydı. Tanıtım amaçlı doktorlara bolca dağıtıldı ve o dönemde Thalidomide ‘Mucize İlaç’ olarak görüldü. Thalidomide’nin gebeler üzerindeki etkileri üzerinde hiçbir araştırma olmamasına rağmen 1.5 sene boyunca gebe kadınlar tarafından kullanıldı ve pek çok sorunlu çocuk doğdu.
Çocuklardaki Hasarlar
Thalidomide gebelikte alındığı güne göre verdiği hasar da değişti.
Örneğin, ilaç eğer;
- 20.günde kullanılırsa beyin hasarına
- 21.günde kullanılırsa göz hasarına
- 22.günde kullanılırsa kulak ve yüz hasarına
- 24.günde kullanılırsa oluşmaya kollara
- 25-28. günde kullanılırsa oluşmayan bacaklara sebep oluyordu.
Bunlar dışında parmaksız, çok parmaklı, felçli, anüsü olmadan veya hayatı organları hasarlı doğanlar da bulunmaktaydı. Tahmin edilebileceği gibi birçoğu birkaç güne ölüyordu.
Firma bu süreçte tüm bu engelli doğumlar göz ardı etti ancak 61’de ölüm sayısı iyice arttı ve ilacı geri çekmek zorunda kaldı. Tüm bu süreçte Avrupa, Asya ve Japonya’daki ilaç yaygın olarak kullanılıyordu ve 2000’den fazla çocuk ölmüştü ve 10.000 ile 15.000 arasında çocuğun ciddi gelişim sorunları vardı.
Thalidomide Faciası Sırasında Türkiye
Tüm bu süreçte Türkiye’de Thalidomide’den kaynaklı hiçbir ölüm olmadı. Bunun ilk sebebi ilacın piyasaya çıktığı ilk dönemlerde Türkiye’nin ekonomik sebeplerden dolayı ilaç sektörünü geriden takip etmesi vardı ancak bundan da önemlisi Süreyya Tahsin Aygün ve Şükrü Kaymakçalan Thalidomide’nin yeterli test edilmediğini söyleyip ilacın Türkiye pazarına girmesine engel oldu.
