yazı: Aykut Başaran Hemen hemen hepimizin kullandığı, dizilere konu olan ve artık neredeyse müzik yayıncılığı sektörünün neredeyse tekeli haline gelmiş ‘’Spotify’’’ın başarı öyküsüne gelin birlikte göz atalım. Daniel Ek Vizyonu ve İdeolojisi Maddi durumu çok da iyi olmayan, küçüklüğünden beri bozuk paralarını biriktirip müzik Cd’si alıp dinleyen Daniel, müzik dinlemek için bir ücret verilmemesini benimsemiş bir girişimciydi. Kendisi çok başarılı bir yazılımcıydı …
yazı: Aykut Başaran
Hemen hemen hepimizin kullandığı, dizilere konu olan ve artık neredeyse müzik yayıncılığı sektörünün neredeyse tekeli haline gelmiş ‘’Spotify’’’ın başarı öyküsüne gelin birlikte göz atalım.
Daniel Ek Vizyonu ve İdeolojisi
Maddi durumu çok da iyi olmayan, küçüklüğünden beri bozuk paralarını biriktirip müzik Cd’si alıp dinleyen Daniel, müzik dinlemek için bir ücret verilmemesini benimsemiş bir girişimciydi. Kendisi çok başarılı bir yazılımcıydı ve bir yazılım şirketinde geliştirici olarak çalışıyordu. Kendine her zaman ‘’Her şey dijital olacak’’ diyordu.
Start – Up Projen Varsa Paraya İhtiyacın Vardır…
İsveç’in Stockholm şehrinde büyüyen Daniel 2002 yılında Sundbyberg’deli IT-Gymnasiet lisesinden mezun oldu ve hemen ardından KTH Royal Institute of Technology’de mühendislik okudu. Fakat IT kariyerine odaklanabilmek için okulu yarıda bırakıp kendini geliştirdi ve belli projeleri hayata geçirdi.
10 Milyon Dolar Değerindeki Proje
Bu projelerden biri ‘’Advertigo’’ idi. Bu proje online pazarlama üzerine yazdığı bir yazılım ve aynı zamanda da kurduğu bir şirketti. Advertigo çalışma mantığı kullanıcıların tıklama alışkanlıklarını okuyor ve istenilen reklamları kullanıcılara gösteriyordu. Evet çok tanıdık geldi değil mi ? Google Ads fikrinin ilk yapı taşlarını yazan kişiydi aslında kendisi. Günümüzde çokça yaygın olsa da o dönemlerde böyle bir şey yoktu ve şirketlerin gözdesi olabilecek potansiyelde bir yazılımdı. Bu şirketi bir pazarlama şirketi gördü ve satın almak istedi. O şirketten aslında bir dost bir ortakta edinmiş Daniel. Martin Lorentzon. Kendisi Tradedoubler şirketinin kurucu ortağı aynı zamanda da yatırımcı bir iş insanıydı.
Advertigo Satın Alındı!
Daniel Advertigo’yu 10 milyon dolara sattı. Bir süre paranın keyfini sürdü. Kendisine saatler, annesine hediyeler alıp lüks arabalara binse de sadece para onu tatmin etmemişti. Hayata geçirmek istediği bir proje savunduğu bir fikir vardı. O da ücretsiz müzikti. O dönemler internet yaygınlaşmaya başlanmıştı ve korsancılıkta her dönemde olduğu gibi ön plandaydı. Pirate Bay o dönemlerin korsan dosya sağlayıcı şirketiydi. Müzik çoğunluklu birçok korsan dosyaya erişebildiğiniz bir Torrent sitesiydi aslında. Birçok dosya problemliydi. Korsan olduğu için hiçbir dosya orijinali gibi düzgün çalışmıyordu.
Pirate Bay’e Savaş Açıldı…
Başta Sony olmak üzere birçok şirket Pirate Bay isimli bu korsan sitenin emek hırsızlığı olduğunu ve sanatçılara haklarının verilmesi gerekçesiyle dava açtı. 3 yıl süren çekişmeli dava sonucu Pirate Bay’in 4 kurucu ortağı Peter Sunde, Fredrik Neij, Gottfrid Svartholm ve Carl Lundström birer yıl hapis cezasına ve 30 milyon İsveç kronluk para cezasına çarptırılmıştır. Google algoritmasına zararlı site olarak eklendi. Ne kadar davalar açılıp cezalar verilmiş olsa da hala bu site ulaşım sağlanabiliyor.
Daniel Artık Fikrini Hayata Geçirmek İstiyor!
Her ne kadar kendisi de artık zengin sayılabilecek bir insan olsa da bu projeyi hayata geçirebilmek ve başarılı olabilmek için daha fazlasına ihtiyacı vardı. Tek başına yapamayacağını anlayan Daniel bir gün daha önce de bahsettiğim TradeDoubler’ın kurucu ortağı olan Martin Lorentzon ile görüşmeye gitti ve Pirate Bay çöküşteyken Spotify projesini ‘’Boş kaleye gol’’ olarak anlattı. Martin Lorentzon Spotify’ın kurucu ortağı ve aynı zamanda yatırımcısı oldu ve bu yolda Daniel ile olmayı kabul etti. Artık geriye bir tek ekip toplamak ve telif haklarını plak şirketleriden almak kalacaktı. Daniel ekip konusunda problem çekmeyeceğini biliyordu. Yazılımcısından avukatına kadar bu iş için alacağı kişiler belliydi ama telif haklarını almak onlar için oldukça zor olacaktı…
