Osmanlı Tarihinin En Gerçekçi Mağlubiyeti

Yazı: Abdullah Acar

II. Viyana kuşatması

Viyana Osmanlı Döneminde ilk olarak Kanuni tarafından kuşatılmış ve kuşatma hava şartları yüzünden başarısız sonuçlanmıştır. 150 yıl sonra Viyana konusunda tekrar şansını deneyen Osmanlı, yeniden başarısız olmuştur. Peki bu sefer başarısızlığın sebepleri nelerdir?

Viyana kuşatması sebepleri;

Macaristan bölgesi Avusturya himayesinde iken Orta Macaristan hariç çoğunluğu Katolik idi. Bu bölgede hakim olan Avusturyalılar, Macarları kendi dinlerine çevirmek için girişimlerde bulundular. Bazı Macar beyleri ve yöneticileri bunu kabul etmeyince öldürüldüler. Babası öldürülen Orta Macaristan beyi “Tökeli İmre” ayaklanıp Osmanlı devletine sığındı. O zamanlar askeri gücünün zirvesinde olan Osmanlı devleti, sadrazam kara Mustafa Paşa’nın uzun İbrahim Paşa’yı ordunun başına vermesiyle orta Macaristan’ı Avusturya’dan aldı, 1682’de başına tökeli imreyi geçirdi.
Bu durum İmparator Leopold’u telâşa düşürdü, barışı yenilemek için elçi gönderdi. Fakat Kara Mustafa Paşa, şöhret meraklısı olduğundan ve diğer vezirlerle arasındaki ilişkilerden dolayı öne çıkma arzusu ile Avusturya’ya karşı sefer açma planına girişti.27 Haziranda (1683) Sadrâzam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, İstoni-Belgrad’da Dîvân-ı Harbi topladı. Viyana’yı alacağını söyledi. Vezirler şaşırdılar. Vezir Dâmâd İbrahim Paşa, Pâdişâh irâdesinin bu yıl Yanık ve Komaran’ın alınması ve akıncılarla Orta Avrupa’ya gözdağı verilmesi olduğunu, belki gelecek yıl Viyana’ya gidilebileceğini söyledi.İmre Tököli de aynı görüşteydi. Fakat, Kara Mustafa Paşa, Viyana üzerine yürüyüp 14 Temmuz 1683 de kuşattı.

Savaş neden kaybedildi?

Osmanlı ordusu, savaşa Viyana’yı alma amacı ile çıkmadığı için ağır toplar götürülmemişti. Ordu yine uzun bir sefere hazır olmaması sebebiyle bir yerden sonra yiyecek sıkıntısı yaşanmaya başladı. Ayrıca Kara Mustafa Paşa Viyana’ya taarruz etmek yerine teslim almayı tercih etmişti. Taarruz etse o zaman dünyanın belki de en güçlü ordusu olan Osmanlı’nın kazanma şansı çok yüksekti fakat Kara Mustafa Paşa bunu tercih etmedi. Bu sebepten dolayı sefer uzadıkça Avrupa’nın yardımı yetişti. Kırım hanı Tuna nehrini savunma görevini başarıyla yerine getiremeyince Osmanlı ordusu iki ordunun arasında kaldı. Tüm bunların sonucunda mağlubiyet kaçınılmazdı.

II. Viyana Kuşatmasının sonuçları;

Osmanlı Devleti açısından savaşın sonuçları çok vahimdi. Bu kuşatma sonrasında devlet Duraklama Dönemine girdi. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edildi.

Osmanlı Devleti’nin güçsüzlüğü ortaya çıktı ve Avrupa Devletleri güç kazanmaya başladı. Bu büyük yenilgi sonrasında Vişgrad, Budin ve Uyvar kalelerini kaybedildi. Osmanlıya karşı kurulan Kutsal İttifak ülkeleri sürekli olarak güç kazanmaya devam etti ve elbette duraklama çağının devamında bir gerileme çağı gelecekti…

Tarih, toplumsal olayların, bireyler tarafından yönlendirilen sonuçlarından ibarettir.