Sanatta “Bauhaus” Etkisi

Haber: Meltem Uygun

Bauhaus Tasarım Okulu

Bauhaus, endüstrinin ayrıştırdığı sanatsal, teknik ve üretimsel bölümlerin birlikteliğini yeniden oluşturma uğraşlarının önemli bir noktasında, Walter Gropius tarafından Almanya’da kurulmuştur. 19. yüzyılda, sanat tartışmaları artmış ve sanatın toplumsal yönü, işlevselliği sorgulanmaya başlanmıştır. Sanatta geleneksel kalıpların kırıldıktan sonra modern sanat anlayışı egemen olmaya başlamıştır. Cezanne, 1901’de ürettiğ eserlerde doğayı küp, silindir ve koni şeklinde geometrik parçalara ayırarak Kübizm akımına öncülük etmiştir.

Kübist sanatçılar, doğa biçimlerini parçalayıp geometrik formlara dönüştürmüşlerdir. 20.yüzyılda yaşanan endüstri ve teknolojideki gelişmeler, estetik biçimlemeye ihtiyaç duyulmasına neden olmuştur. Bauhaus anlayışı, uygulamalı ve güzel sanatlar arasındaki engeli ortadan kaldırarak, iki uğraş alanının etkileşimini sağlamıştır.

Kısacası Bauhaus, sanatla zanaatı birleştirerek uygulanan eğitim ve öğretimin esas alarak kişisel becerileri geliştirecek atölye sistemini kurmuştur. Bauhaus “sanat sanat içindir” yerine “sanat toplum içindir” anlayışını benimsemiştir. Bauhaus’ta ilk defa endüstrinin gereksinimlerini karşılama amacıyla tasarımlar hazırlanarak tekstil, cam, metal, baskı ve seramik atölyelerinde prototipler yapılmış, fabrikalarda üretimler gerçekleştirilmiştir.

Bauhaus’ta Eğitim

Bauhaus’daki eğitim-öğretim süreci üç bölümden oluşuyor: Hazırlayıcı öğretim, Teknik öğretim ve Strüktürel öğretim. Uygulamalı öğretim fikri, farklı bir ders programı ortaya çıkarmıştır. Böylece atölye çalışmaları öncelikli konuma gelmiştir. Öğrenciler, usta-çırak ilişkisine dayalı uygulamalar yapmışlardır. Bu yöntemler dünyadaki sanat ve tasarım öğretimini köklü bir dönüşüme uğratmıştır.

Bauhaus, endüstri ürünleri tasarımı için eğitim veren ilk kurum olarak bu disiplinin temelini oluşturmuştur. Bauhaus kurucusu Walter Gropius, sanat ve endüstriyi birleştirmeyi amaçladı. Bauhaus, endüstri çağı düşüncesinin oluşturduğu bir eğitim merkezi oldu.

Bauhaus ve Endüstriyel Tasarım

19. yüzyılda ortaya çıkan Fovizm, Ekspresyonizm, Fütürizm, Dadaizm, Ready-Made, Konstrüktüvizm ve Sürrealizm gibi sanat akımlarının hiçbiri ürünler üzerinde, Bauhaus’un form dili kadar etkili olmamıştır.

Bauhaus, disiplinlerarası tasarım okulu olarak geliştirdiği deneysel müfredat ve yenilikçi öğretim uygulamaları ile çağdaş endüstri ürünleri tasarımının temelini oluşturmuştur. Sanayi ile uyum sağlamayı hedeflediğini belirten bir manifesto yayımlamıştır. Gündelik yaşam için tasarlanacak sanayi ve sanatın sentezi ürünler yapmıştır. Kahve fincanından, kentsel tasarıma kadar çağdaş yaşamı her yönüyle ele almış ve kullanım ürünlerini yeniden yorumlamışlardır.