Bir Kaçış Yöntemi: Dinlenme ve Rahatlama Yılım

Yazı: Melisa Güller

Tüm bir yılı uyuyarak geçirmek, bazılarımızın aklından geçen nadide bir konsept; Dinlenme ve Rahatlama Yılım adlı oldukça ses getirmiş 2018 çıkışlı romandaki ana karakterimiz bunu başarıyor.

İlk yayınlanan ve Hemingway Foundation ödülünü kazanan romanı Eileen’dan sonraki en çok ses getiren işi My Year of Rest and Relaxation, Türkçe adıyla Dinlenme ve Rahatlama Yılım, Ottesa Moshfegh’in adının sık sık duyulmasını sağladı son yıllarda. İyi de bir nedeni var. Dinlenme ve Rahatlama Yılım, sıradan bir konusu olan bir kitap değil. Bir aşk hikayesi, macera ya da büyük ders ve öğütler içeren bir kitap değil. Günlük hayatta karşılaşabileceğiniz, belki de siz olan, sinir bozucu, kusurlu, birçok açıdan sıradan ama birçok açıdan da sıradan olmayan bir ana karaktere sahip.

Adsız ana karakterimiz, psikiyatristinden aldığı çeşitli ilaçları kullanarak bütün zamanını uyuyarak geçirmek istiyor, başarıyor da büyük bir ölçüde bunu. Uykuyu bir kaçış mekanizması olarak kullanıyor. Çoğumuz için yabancı olmayan bir durum bu. Uyuyarak bir şeyleri halletmek, bir şeylerin üstesinden gelmek zaman zaman insanın başvurduğu bir yöntem. Tabii burdaki “zaman zaman” kısmının üzerinde durmak gerekiyor çünkü ana karakterimiz zaman zaman değil, her zaman, her gün uyuyor.

İlaç kullanmadan pek de mümkün olmayan bu sürekli uyuma halini bütün bir yıl sürdürme planına sahip ana karakterimiz, bu yılı kendi dinlenme ve rahatlama yılı olarak adlandırıyor. Düşününce saçma değil aslında, bütün bir yılı uyuyarak geçirmek, en azından bana göre. Uyku durumunda gerçek dünyadan ve gerçek dünyanın sorunlarından uzaklaşmak mümkün. Tabii o sorunların bir yansıması rüyanıza girerek uykunuzda bile sizi rahat bırakmayabilir, orası ayrı. Yine de uykuyu bir “dissociation” aracı olarak kullanmak oldukça yaygın gerçek hayatta da. Tam olarak Türkçe karşılığı bulunmayan bu kelimeyi, hayat ve benlikten ayrılma, kafanın başka yerlere gitmesi olarak tanımlayabiliriz kabaca. Bir şeylerden kaçmak, onlarla uğraşmaktan daha kolay bir seçenek gibi geliyor tabii ki. Sanki yeterince görmezden gelinirse, o problem yok olur gibi. Sanki yeterince düşünülmezse, bir daha hiç akla gelmezmiş gibi. Sanki kaçarsak, yakalayamazmış gibi.

Dinlenme ve Rahatlama yılım, bir şeylerden, belki de her şeyden yorulan insanlar için güzel bir okuma serüveni vaadediyor. Özellikle bir kadın okuyucu olarak ana karakterle kendini bağdaştırmak, en azından benim için, oldukça kolay oldu. Mental rahatsızlıklar yaşayan ya da sadece uykuyu çok seven insanların da beğenebileceği bir kitap Ottesa Moshfegh’in bu eseri.