Yazı: Kerem Ateş KısacaMoliere'in Cimri adlı komedi oyunu, 1668 yılında ilk kez sahnelenmiştir. Oyunun asıl adı L’Avare’dir. Avare kelimesi dilimize de Fransızcadan geçmiştir ve cimri kelimesiyle aynı anlamı taşır. Oyun, servetine her şeyden önce önem veren cimri bir adam olan Harpagon'un hikayesini takip eder. Oyun boyunca, Moliere insan davranışı üzerindeki açgözlülük ve takıntıların etkilerini keşfetmek …
Yazı: Kerem Ateş
Kısaca
Moliere’in Cimri adlı komedi oyunu, 1668 yılında ilk kez sahnelenmiştir. Oyunun asıl adı L’Avare’dir. Avare kelimesi dilimize de Fransızcadan geçmiştir ve cimri kelimesiyle aynı anlamı taşır. Oyun, servetine her şeyden önce önem veren cimri bir adam olan Harpagon’un hikayesini takip eder. Oyun boyunca, Moliere insan davranışı üzerindeki açgözlülük ve takıntıların etkilerini keşfetmek için çeşitli temalar ve semboller kullanır.
Yıkıcılık
Cimri’deki en önemli tema, açgözlülüğün yıkıcı doğasıdır. Harpagon’un sürekli olarak zenginliğe yönelmesi ve zenginliğini başkalarıyla paylaşmaktan kaçınması, onu çevresindeki insanlardan izole eder. Para hırsı o kadar fazladır ki çocukları veya hizmetçileriyle anlamlı ilişkiler kuramaz. Moliere, maddi zenginliğin peşinden koşmanın yalnız ve tatminsiz bir hayata yol açabileceğini gösterir.
Mutluluk
Cimri’deki diğer önemli tema, paranın mutluluğu satın alamayacağıdır. Harpagon’un büyük zenginliğine rağmen, hiçbir zaman gerçekten mutlu değildir. Paranın güvenliğinden sürekli endişe duyar ve çevresindekilerden şüphelenir. Moliere, Harpagon karakterini kullanarak, para hırsının aslında kaygı ve stresle dolu bir hayata neden olabileceğini gösterir.
Sembolizm
Oyun boyunca, Moliere ayrıca semboller kullanarak hikayenin temalarını vurgular. Oyunun en önemli sembollerinden biri, Harpagon’un servetini sakladığı para kutusudur. Kutu, Harpagon’un para hırsını ve zenginliğini başkalarıyla paylaşmaktan kaçınan tutumunu temsil eder. Kutu, Harpagon’un hırsızlardan ve kendisine zarar vermek isteyenlerden korumak için büyük çaba sarf ettiği merkezi bir odak noktası haline gelir.
Sahte Yardımseverlik
Cimri’deki diğer önemli sembol, toplumda yaygın olan açgözlülük ve bencil çıkarları temsil eden Frosine karakteridir. Frosine, Harpagon’a bir eş bulmasına yardımcı olmak isteyen bir evlendirme işletmecisidir, ancak sadece işten yarar sağlayabileceği durumları kabul eder. Frosine, para ve güç arzusunun insanları nasıl bozabileceğinin bir sembolüdür.
İnsanın Karanlık Tarafı
Cimri, sadece bir komedi oyunu olarak değil, aynı zamanda insan doğasının karanlık yönlerine de ışık tutan bir eser olarak kabul edilir. Moliere, Harpagon karakteri aracılığıyla, insanların sadece maddi zenginliklerine odaklanarak hayatlarını nasıl mahvedebileceklerini gösterir. Aynı zamanda, paranın mutluluğu satın alamayacağını ve insanların gerçek mutluluğu bulmak için daha derin bağlantılara ihtiyaçları olduğunu vurgular.
Sınıfsal Betimleme
Cimri, 17. yüzyıl Fransız toplumundaki sosyal ve kültürel koşulları da yansıtır. O dönemde, sınıf farklılıkları oldukça belirgindi ve zenginler, toplumdaki güç ve etkinliği ellerinde tutuyorlardı. Oyun, zenginlerin para hırsının, çevrelerindeki insanları nasıl etkilediğini gösterir ve toplumdaki adaletsizliğe dikkat çeker.
Neden Okunmalı?
Sonuç olarak, Moliere’in Cimri oyunu, para hırsı, açgözlülük ve toplumdaki adaletsizliğin etkilerini keşfeden bir eserdir. Oyun boyunca kullanılan semboller, temaların vurgulanmasına yardımcı olurken, Harpagon karakteri aracılığıyla insanların para hırsı nedeniyle hayatlarının nasıl mahvedebileceğini gösterir. Cimri, Fransız kültüründe önemli bir yere sahip olan bir eserdir ve bugün hala dünya çapında sahnelenmektedir.
Moliere Kimdir?
Moliere, gerçek adıyla Jean-Baptiste Poquelin, 17. yüzyılda yaşamış ünlü bir Fransız yazar, oyuncu ve tiyatro yönetmenidir. 1622 yılında Paris’te doğan Moliere, kariyerine başlangıçta avukat olarak devam etmiştir ancak daha sonra tiyatroya olan tutkusu nedeniyle oyunculuk yapmaya başlamıştır. 1658 yılında kendi tiyatro grubunu kurarak, yazarlığa da adım atar. Moliere, Fransız tiyatrosunun en büyük isimlerinden biri olarak kabul edilir ve yazdığı eserler hala günümüzde dünya genelinde sahnelenmektedir. Moliere’in eserleri, insan doğasını ve toplumdaki sorunları hicivli bir üslupla ele alır ve zamanının Fransız toplumunun sosyal ve kültürel koşullarını yansıtır. Onun eserleri, günümüzde de tiyatro sahnelerinde sıklıkla yer almaktadır.
