Yazı: Aykut BaşaranJest ve mimikler konuşmanın etkili ve anlaşılabilir olması açısından büyük rol oynar. Birçok polisiye film ve dizisine konu olmuş jest ve mimiklerden bazılarının ne anlamlara geldiğini ve tarihçesine birlikte bakalım…Jest ve Mimiklerin İletişimdeki RolüJest ve mimikler, bir iletişim sırasında karşılıklı konuştuğumuz veya bir gruba karşı konuştuğumuz esnada iletişimi güçlendirmek ve kişileri etkilemek amacıyla …
Yazı: Aykut Başaran
Jest ve mimikler konuşmanın etkili ve anlaşılabilir olması açısından büyük rol oynar. Birçok polisiye film ve dizisine konu olmuş jest ve mimiklerden bazılarının ne anlamlara geldiğini ve tarihçesine birlikte bakalım…
Jest ve Mimiklerin İletişimdeki Rolü
Jest ve mimikler, bir iletişim sırasında karşılıklı konuştuğumuz veya bir gruba karşı konuştuğumuz esnada iletişimi güçlendirmek ve kişileri etkilemek amacıyla kullanmamız görsel sinyallerdir. Gülümsemek, üzülmek, kaş çatmak, göz büyütmek gibi yüz kaslarımızı kullanarak oluşturduğumuz görsel sinyaller mimikleri, elleri açmak, diz çökmek vb. beden kaslarımızı kullanarak oluşturduğumuz görsel sinyallerde jestleri oluşturur. Hayvanlar aleminin en güçlü iletişim aracı olmasının yanı sıra, günümüzden 350.000 yıl önce ilk atalarımız için de jest ve mimikler en temel iletişim eylemlerini oluşturuyorlardı. İnsanlar kendilerini geliştirerek sözlü iletişimi tercih etmeye bile başlasa, bu evrimsel süreçte insanoğlu jest ve mimiklerin gerekliliğinden vazgeçmemiştir.
Beden Diliyle Anlatabileceklerimiz!
Peki beden dili bizlere neleri anlatabilir? Beden dilimiz aslında o an dönüşen ruh halimizin bir yansımasını oluşturmaktadır. Örneğin bir sohbet anında sıkıldığımız zaman konu ile ilgilenmediğimizi belli edebilmek için gözlerimizi devirmeye başlarız veya bizi sinirlendiren sohbette öfkemizi açığa çıkartmak için kaşlarımızı çatarız veya ellerimizi belirli cisimlere vurmaya başlarız. İletişim sırasında iyi bir gözlemci karşısındakinin jest ve mimiklerine dikkat ederek, kişinin ruh halini çözümleyebilir ve iletişimi o yönde ilerletir.
Jest ve Mimiklerden Bazılarının Anlamları
Jest ve mimikler her yörede, ülkede farklı anlamalara gelebilir. Özellikle bu farklar ülkeler arasında daha çok yaşanmaktadır. Türkiye ve Avrupa ülkelerinde bu farkı görmek mümkündür.
Birine gözünü hiç kırpmadan bakmak: Türkiye’de hayranlıkla izleme anlamı taşır. Avrupa bölgesinde ise, tehdit etme ve karşısındakinin cesaretini kırmak manasına gelir.
Burnun deliklerini şişirmek: Avrupa da tiksinti şeklinde bir jest ve mimikler ifadesini taşır. Ülkemizde bir şeyi beğenmeme şeklinde algılanır.
Alnını kırıştırmak: Ülkemizde sinirli olduğumuz andan bu jest ve mimikler hareketi ile belli ederiz. Avrupa ülkelerinde düşünceli, bir olay üzerinde düşünme ve azarlama şeklinde anlam ifade eder.
Vücudun donması veya taş kesilmesi: Türkiye’de yaşanan olay karşısında korkmak veya endişeye kapılmak anlamına gelir. Avrupa da reddetme manasını taşır.
Gülme eyleminde bulunmak: Avrupa da alay etmek anlamı çıkmaktadır. Türkiye’de ise daha alaycı karşısındakini ciddiye almayan bir jest ve mimikler hareketi olarak algılanır.
Kısaca baktığımızda hayatımızdan bu sanat dilini yok sayamayız.
Peki Jest ve Mimikler Hiç Olmasaydı?
Peki jest ve mimiklerimizi kullanmasaydık, böyle bir iletişim yöntemi asla evrimleşmemiş olsaydı nasıl olurdu? Eğer kendimizi sadece sözlerle ifade etseydik, üzüntü, sevinç, heyecan ve öfke gibi duygularımızı vücudumuza asla yansıtamayacaktık. Örneğin robotları düşünelim. ASIMO ve PEPPER gibi günümüzde geliştirilmekte olan robotlar yüzlerinde veya vücutlarında kas yapısı bulunmadığı, programlandığı kadar konuşabilen ancak mimiklerini kullanamayan robotlardır. Bu sebeple hem kodlanmış duyguyu aktaramazlar hem de kendilerinin gerçek birer insan olduklarına insan algısına kanıtlayamazlar. Beynimiz varoluşsal süreçte kimin gerçek insan, neyin sahte insan olduğuna dair ayırt edebilmek için kendisine belirli maddeler belirlemiştir. Jest ve mimik hareketleri bu maddeler içerisinde yer alır. Eğer beyin bu maddelerde birden fazla eksiklik bulursa cismi insan olarak tanımlamaz ve kişinin o cisimden korkmasına vb. sebebiyet verebilir.
