Verimli Öğrenmenin 7 Yolu

yazı: Cihan Akın Günaydın

Hayatımız boyunca karşılaştığımız her olgu, yeni bir şeyler öğrenmemizi ve tecrübeler kazanmamızı sağlıyor. Sonuç olarak hayatımızın her anında dahil olduğumuz öğrenme süreçlerinin daha verimli geçmesi, oldukça önemli. Bu yazıda, yapılan araştırmalardan derlenmiş ve eğitim-öğretim süreçlerinin geliştirilmesinde size yardımcı olabilecek 7 bilgiyi bulabilirsiniz.

1- Başka İnsanlara Öğretmek

Daha önce öğrendiğiniz bir konsepti kendi kelimelerinizle sunduğunuz zaman yalnızca o konudaki uzmanlığınızı aktarmakla kalmıyorsunuz, aynı zamanda o konu üzerindeki kavrayışınızı da arındırıyorsunuz. Yani bir bilgiyi küçük parçalara ayırarak başkasının anlayabileceği şekilde aktarmanız, konuyu daha derinlemesine öğrenmenizi de sağlıyor. Öğrencilerin öğrendikleri kavramları kendi kelimeleri ile ifade etmeleri, öğrenmenin pekişmesi için oldukça faydalı olabiliyor.

2- Bağlantılı Öğrenme

Eğer bir birey, bir konuyu anlamakta zorluk çekiyorsa, halihazırda bildiği başka bir konu yardımıyla daha rahat öğrenmesi sağlanır. Bu durumu benzeşimler kurma üzerinden de düşünebilirsiniz. Örneğin matematikteki eğimi öğrenmekte zorluk çeken bir bireye, eğim kavramı futboldaki falsolu serbest vuruş üzerinden anlatılır. Kafa karıştırabilecek kavramları öğrenmede oldukça faydalı olan bu pratiklere bağlantılı öğrenme adı veriliyor.

3- Hata Yapmak

Öğrenme; denemek, yanılmak ve nerede hata yaptığınızı bulmaktan geçer. 2014 yılında motor öğrenme üzerine yapılan bir çalışmanın bulgularına göre, beynimiz de hatalarımızı kaydediyor. Dolayısıyla daha sonra bu hafızalarımızın üzerinden geçip daha iyisini yapmamız mümkün. Eğer ebeveynler çocuklarını hiç hata yapmamak üzerine yetiştirirlerse ya da hata yaptıklarında onlara acımasız cezalar verirlerse, çocuklar oldukça değerli bilgileri öğrenme fırsatını kaçırabilirler.

4- Parçadan Bütüne Öğrenmek

Yapılan araştırmalara göre, küçük hedefler halinde parça parça öğrenmek ve bütün bu öğrenilenleri birleştirmek, bütün bir yeteneğin kazanılmasını kolaylaştırıyor. Örneğin gitara başladığınızda ilk olarak birkaç akor öğrenip, bu akorların seslerini ayrı ayrı ve doğru bir şekilde çalmaya başlayıp daha sonra bu akorlar üzerinden doğru ritimde şarkılar çalmayı öğrenmek çok daha faydalı olur.

5- Doğru Görev Dağılımı

Önceki maddede, bir yeteneği kazanırken özellikle küçük parçalar halinde öğrenmenin faydalı olacağını söylemiştik. Burada önemli olan nokta ise, her bir küçük parçaya ayrı ayrı bütün enerjinizi ayırmanız gerektiğidir. Eğer dikkatiniz dağılırsa, orijinal görevinize yeniden dikkatinizi toplamanız, kabaca 25 dakika sürüyor. Birçok şeyi aynı anda öğrenmeye çalışırsanız, zamanla farklı konseptleri ya da yetenekleri yarım yamalak öğrenmiş oluyorsunuz ve herhangi bir alanda uzmanlaşamıyorsunuz.

6- Not Almak

Eğer bilgiyi anlamaya çevirmek istiyorsanız, o bilgiyi not almanız faydalı olur. 2014 yılında yapılan bir araştırmaya göre, kalem kağıtla not alan öğrenciler, bilgisayarlarına not alan öğrencilere göre daha iyi öğreniyorlar. Bulgular, kağıt kalem kullanarak not alan öğrencilerin, olguları daha iyi hatırladıklarını, karmaşık bilgileri daha iyi sınıflandırdıklarını ve bilgiyi daha iyi birleştirdiklerini gösteriyor. Araştırmacılar, kağıt ile kaleme fiziksel temasın daha sağlam bilişsel bağlantıların kurulmasını sağladığını belirtiyorlar.

7- Pozitif Psikoloji

Öğrencileri negatif pekiştirme ile baskı altına almak, öğrencilerde mental kızgınlığa sebep oluyor. Bu öğrenciler kendilerinden şüphe ediyorlar ve kaygı hissediyorlar. Profesör Alison Wood Brooks’a göre; kaygı, gerçek çözümleri keşfetmenin ve çözümlere giden etkin düşünce modellerinin üretilmesinin önüne geçiyor. Pozitif psikoloji üzerine on yıllardır yapılan araştırmaların bulgularına göre, eğer bir konuya açık fıkirli yaklaşıyorsak ve gelişmemiz için yeterli alanı o konuya ayırıyorsak daha başarılı olabiliyoruz. Sonuç olarak öğrenememiş olmak ya da hatalar yapmak, ebeveynler için bir ölçüt olmamalı. Ebeveynler, çocuklarına öğrenmenin keşfetmek olduğu fikrini aşılamalı.