Resim Konusunda Başarısız Bir Pazarlama Dehası

yazı: Şevval Özbek

Picasso

Picasso resim yapma konusunda başarısız bir pazarlama dehası mı yoksa ayrıcalıklı bir resim becerisine sahip ressam mı?

Picasso kimdir?

Picasso Güney İspanya’da dünyaya gelen orta sınıflı bir ailenin ilk çocuğudur. Küçük yaşlardan beri Picasso’yu disiplinli bir şekilde çalıştıran babası Güzel Sanatlar Fakültesi’nde profesörken, annesi hakkında çok bilgiye sahip değiliz. Buna rağmen onun da oğlunu resim konusunda her zaman desteklediği bilinmektedir.

Annesinin dediğine göre Picasso’nun ilk söylediği kelime kalemin İspanyolcası olan lapiz’in kısaltımı piz’dir. Yaşının yetmemesine rağmen babasının büyük isteği ve emeği sayesinde henüz 13 yaşındayken Sanat Akademisi’nde ileri seviye sınavına girer. Tüm öğrenciler bu sınavı bir ay gibi bir sürede bitirirken Picasso sadece bir haftada başarılı bir şekilde bitirir. Ayrıca rivayete göre, yine yakın dönemlerde babası Picasso’nun güvercin çizerken kullandığı tekniğe hayran kalır ve Picasso’nun tekniğinin onunkinden daha iyi olduğunu söyler.

Mavi Dönem

İlerleyen yaşlarda fakirlik ve zorluklarla mücadele ederken içerisinde bulunduğu kasvetli ve melankolik ruh hali Picasso’nun resimlerinde de Mavi Dönem (1901-1904) olarak yer edinmiştir. Bu dönemde resimlerinde mavi ve yeşil renkleri ağırlıklı iken açlık ve sıkıntı çeken anneleri ve hastaları portrelemiştir.

Pembe Dönem

Mavi Dönem bitiminde Gül/Pembe Dönem başlamıştır. Bu dönemde turuncu, kırmızı ve pembe tonları kullanılmaktadır ve sirk insanlarını resmedilir ayrıca ileride imzası olarak sayılabilecek dama desenini kullanmaya başlamıştır.

Sonrasında Afrika’da bulunan figürler ve İslam sanatlarında sıkça yer edinen birim tekrarı gibi pek çok farklı teknik ve tarzdan etkilenen Picasso, sanatı gerçekçi resim baskısında koparıp özgürleşmesine yardımcı olan bir sanat dehasıdır.

Guernica

1937 yılında yapılan bu eser İspanya’daki Guernica şehrinin Nazi Almanya’sına ait 28 bonbardıman uçağı ile bombalanmasını anlatmaktadır. Siyah beyaz resmedilen bu eser dönemin havasını ve savaş sonucu oluşan cansızlığı aktarmakta oldukça başarılıdır. O dönemde yapılan açıklamalara göre ölü sayısı 1500’ü aşkındır. Guernica tablosu dönemin dehşetini anlatan en önemli eserlerden birisidir ve günümüzde en büyük savaş karşıtı resim olarak kabul edilir. Birçok ülkede sergilenen bu eserin sergilerinden birinde Alman bir General Picasso’ya Guernica’yı işaret ederek ‘Bunu siz mi yaptınız?’ diye sorar ve Picasso yıllarca dillerden düşmeyecek etkileyicilikte ‘Hayır, siz yaptınız.’ diye yanıtlar.

Mona Lisa hırsızı Picasso

1911 yılında tüm dünyayı çalkalayacak bir olay gerçekleşti. Louvre Müzesi’nde sergilenen dünyanın en önemli ve değerli tabloları arasında en başlarda yerini alan Mona Lisa tablosu çalındı. Üzerinden 24 saat geçtikten sonra fark edilen olaydan sonra yetkililer iki hafta boyunca hiçbir ipucu bulamadı ve o dönemlerde Fransa alay konusu oldu.

Picasso da suçlanan kişiler arasındaydı hatta sınır dışı edilmesi düşünülüyordu. Gerçek aradan ancak 2 yıl geçtikten sonra ortaya çıktı. Eseri çalan bir zamanlar müzede çalıştığı için giriş-çıkışlara hakim olan Vincenzo Peruggia idi. Hırsızlığı yaptıktan sonra geceyi dolapta geçirip sabahında Mona Lisa’yı kıyafetinin altına saklayarak elini kolunu sallayarak çıkmıştır. Hırsızın eseri çalmasındaki tek amaç tabloyu anavatanına götürmektir.  Gerçekler ve Picasso’nun masumiyeti açığa çıkınca bu olay da sanat tarihinde komik bir hikaye olarak yerini aldı.

Picasso’nun diğer ressamlardan farkı

Picasso pek çok açıdan diğer ressamlardan farklıdır. En açıkça görülebileni tabi ki de sanat anlayışıdır. Yıllardır süre gelen gerçeğe yakın çizme sanat anlayışını Picasso tek başına önemli ölçüde yıkmıştır. Picasso’nun da bazı dönemlerinde Picasso denince ilk akla gelen Kübik çizimleri yerine gerçeğe yakın çizimleri olmuştur ama zamanla kendini ve sanatını keşfettikçe bu durumdan epeyce uzaklaşmıştır.

Çoğu ressamın aksine her ne kadar Kübizmin en önemli temsilcisi olarak görülse de Picasso’yu tam olarak bir akıma yerleştirmek çok zordur. Bu konu hala sanat tarihçilerinin hemfikir olduğu bir konu değildir. Sıklıkla anlayış ve tarz değiştiren Picasso herkesten ve her şeyden etkilenmeye sonuna kadar açık bir ressamdı.

Picasso ressamların ölünce ünlü olduğu klişesini de yirmili yaşlarında ünlü olarak yıkmıştır. Her geçen sene ününü arttıran Picasso ölmeden önce hatta henüz orta yaşlarında iken dünyaca ünlü bir ressam olmuştur.

Otoportreleri ile Takip Edilen Sanat Anlayışı

Sürekli teknik ve üslup değiştiren Picasso’nun sanat yolculuğunu takip etmek isteyenler otoportrelerine bakarak rahatlıkla sanatının değişimini görebilir. 1900 yılındaki otoportresine bakıldığında rahatlıkla realizme uygun bir çizim olduğu fark ediliyor. Ayrıca eskizi andıran bu çizim için Picasso doğaçlamaya önem verdiğini ve resim eskizde bitmesi gerektiğini söyler. Sadece bir sene sonra 1901 yılında yaptığı portresi Mavi Dönem’e denk geldiği için o dönemine uygun çizilmiş ve boyanmıştır. Tabloda mavi tonları ve karamsar bir hava hakimdir. 1907’deki otoportresine baktığımızda sanatının ondan görmeye daha çok alıştığımız tarza evrildiğini görürüz.

Kaç eseri var?

Şüphesiz en üretken sanatçılardan biri olan Picasso’nun elli binin üzerinde eser yapmıştır. Yine bu sayı yokluk döneminde ısınmak için eserlerini yaktığı için asla tam olarak bilinememektedir.

1885 resim, 1228 heykel, 2880 seramik, on iki binin üzerinde çizim, çeşitli baskı ve kilimler bırakan Picasso ile üretkenlik açısından yarışabilecek tek kişi otuz dakikada bir resim üretme anlayışına sahip Bob Ross’tur.