yazı: Aykut Başaran Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization) verilerine göre dünya genelinde toplam nüfusun yüzde 15’i yani 1 milyarın üstünde insan engelli olarak kabul ediliyor ve bu sayı gittikçe artıyor. Teknolojinin gelişmesi ile günden güne engellilerin ergonomik bir şekilde yaşaması için yapılan projeler artıyor ve hayata geçiriliyor. Dünya genelinde trend olan ve sürekli kullanılmakta olan belli araçlar ve …
yazı: Aykut Başaran
Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization) verilerine göre dünya genelinde toplam nüfusun yüzde 15’i yani 1 milyarın üstünde insan engelli olarak kabul ediliyor ve bu sayı gittikçe artıyor. Teknolojinin gelişmesi ile günden güne engellilerin ergonomik bir şekilde yaşaması için yapılan projeler artıyor ve hayata geçiriliyor. Dünya genelinde trend olan ve sürekli kullanılmakta olan belli araçlar ve uygulamalar var. Hayata geçirilen bu engelliler için ergonomik yaşam projelerine gelin birlikte göz atalım;
Engelsiz Yaşam!
WEWALK Akıllı Baston adıyla piyasaya sürülen yenilikçi proje Türk Mühendisler tarafından geliştirilip ABD’de dahi ödülü almış ve Times Dergisinden 2019 yılının en iyi icatlarından biri olarak seçilmişti. WeWalk’ın hedef aldığı kitle görme engelliler. Görme engellilerin hayatını kolaylaştırmak adına Google Maps ve sesli asistan Alexa ile entegre çalışabilen bu ürün, uzun bir batarya ömrüne sahiptir. Çalışma mantığı ise görme engelli bireylerin önündeki engelleri sensörü yardımıyla kullanıcıya bildiriyor. Bu ultrasonik sensör yardımı ile titreşim ile kullanıcıya geri bildirim veriyor ve engelleri bu şekilde göstererek görme engelli bireylere rehberlik ediyor.
Rampalar Yapılmasa da Merdivenler Artık Bir Engel Değil !
Diğer bir ürün ise merdiven çıkabilen tekerlekli sandalye SCEWO. Hedef aldığı kitle yürüme engelli insanlar. Yürüme engelli insanların en önemli sorunlarından biri merdivenler. Tekerlekli sandalye ile ulaşımlarını sağlayabiliyor olsalar da pek çok yerde engellilere özel bölüm yapılmasından özenli davranılmadığı için merdivenler yürüme engelli insanlar için büyük bir problem haline geliyor. Merkezi İsviçre’de bulunan Zürih Üniversitesinden görevli 10 lişiden oluşan bir akademisyen grubun geliştiridiği bu yeni nesil akülü sandalye sıradan akülü sandalyelere kıyasla çok fazla yeteneğe sahip.Tek başına merdiven çıkabilen Scewo Akülü Tekerlekli Sandalye aynı zamanda üzerinde bulunan donanımlar sayesinde kaldırım inip çıkabiliyor, otobüs ve minibüs benzeri araçlara inip binebiliyor. Sandalyenin alt kısmında yer alan iki tekerlek ile bunları başarması ve aynı zamanda çok basit bir kumandasının olması yürüme engelli insanlar için ergonomik bir yaşam olanağı sunuyor. Kendi kendisini dengeleme özelliğine sahip olan bu yeni nesil tekerlekli sandalye karşısına çıkan engele göre dört değişik mod ile sürülebiliyor. Sandalyeye inip binme, belirli bir yerde durma gibi amaçlar için kullanılan güvenli mod, kullanıcıyı bir asansör gibi 1 metreye kadar yükseltebilen ve kullanıcının insanlarla daha rahat konuşabilmesini sağlayan yükseltilmiş mod, merdiven çıkabilmek için kullanılan merdiven modu ve kaygan zeminli ortamlarda kaymayı engelleyici palet modu. Bu özellikler sayesin yürüme engelli insanlar için hayat ergonomik ve daha kolay. Dünya çapında engellilerin daha rahat yaşaması için projeler devam ediyor.
Sadece Prototip Olsa da Hayata Geçirildiğinde Her Şey Daha Kolay Olacak
Bu projelerden bir diğeri ise Google Glass. Google’ın geliştirdiği akıllı gözlük Google Glass, pek çok açıdan ilkleri üzerinde barındıran bir ürün. Bu ürünün hedef aldığı kitle otizmli çocuklar. Otizmli çocukların daha kolay bir şekilde sosyalleşmesine yardımcı olan bu ürünün çalışma mantığı ise, çocukların yüz ifadelerini algılarken, anlamakta zorluk çeken çocuklara diğer insanların mimiklerinin ne anlama geldiğini anlatıyor. Böylece çocuklar ebeveynleri ve çevresiyle daha rahat iletişim kurabiliyor Google Glass ses ile kontrol edilebilmektedir. Ayrıca cihaz kenarında bulunan dokunmatik pad aracılığı ile de kontrol edilebilmektedir. Cihaz ile İnternete bağlanabilmek ve üzerindeki kamera ile yüksek çözünürlüklü fotoğraf çekmek ve video kaydetmek mümkündür. Henüz hayata geçirilmemiş olan bu yenilikçi ürün araştırma ve geliştirme aşamasındadır.
Farkındalık ve Projeler Gün Geçtikçe Artıyor!
Sıradaki uygulama bir uygulama. Bu uygulamanın hedef kitlesi görme engelliler. Türk Telekom’un geliştirdiği EYESENSE sesli uyarı sistemi ile nesneleri tanıyabilen bir uygulama. Kullanıcı, etrafındaki objeleri ve renkleri bu uygulama üzerinden ses ile duyabiliyor. Kullanıcı telefonu bir renge tuttuğu zaman o rengin ne olduğunu duyabiliyor. Bunu yapmak için de uygulama telefon kamerasını kullanıyor.
Bir Diğer Proje İse VİOCE4U
Felçli hastaları hedef alan VİOCE4U kullanıcıların düşüncelerini paylaşabilmelerine imkân veriyor. Ekrana gelen seçenekler üzerinde iletişim kurmaya çalışan kullanıcı, bu şekilde iletişimini daha kolay şekilde sürdürmeyi başarıyor. Bu şekilde felçli hastaların daha rahat bir şekilde iletişim kurabilmesini ve daha ergonomik bir şekilde yaşamasına olanak sağlıyor.
Sosyal Medya Herkes İçin!
Görme engelli kişilere daha kolay bir yaşam sağlamayı amaçlayan DOT bir uygulama ile giyilebilir teknoloji arasındaki mesafeyi ortadan kaldıran dünyanın ilk Braille akıllı saatidir. Dot görme engelli kişilere, mesajlara erişme, tweet gönderme, sosyal medya kullanma ve e-posta gönderme gibi birçok görevi yapma konusunda yardımcı oluyor. Bu pratik çözüm, dünya genelinde milyonlarca görme engelli insanın hayatını iyi yönde dönüştürme potansiyeline sahip.
Öngörü Sağlayan Yenilikçi Uygulama!
Tekerlekli sandalye kullanıcılarına daha ergonomik bir yaşam sağlamak adına yapılan WHEELMAP/WHEELMATE uygulaması bir harita üzerinden en yoğun kullanılan mekanların engelli kullanımına uygun olup olmadığını işaretliyor. Bu sayede yürüme engeli olan kişiler onlar için nerelerin daha uygun olduğunu gitmeden önce harita üzerinden görüp gidecekleri yerler hakkında tercih yapabiliyorlar. Tekerlekli sandalye kullanıcıları harita sayesinde gidecekleri mekanın engelli dostu olup olmadığını öğrenebiliyor. WC’ye sahip kısmen erişilebilir mekanları ya da tekerlekli sandalye erişimine kısmen uygun mekanları görüntüleyebiliyorsunuz. Aynı şekilde erişilebilir olmayan mekanları da kolayca görüntüleyebilirsiniz.
Parkinson Hastaları İçin Daha Kolay Bir Yaşam!
Parkinson hastalarını hedef alan ve onlara daha kolay bir yaşam sağlamayı amaçlayan LİFTWARE, çatal veya kaşık gibi kapları kendiliğinden sabitleyen devrimsel bir kulp. Parkinson hastalığı veya diğer hareket bozuklukları da dahil olmak üzere, yaşlı insanlar ve titremesi olan insanlar için mükemmel bir buluş. Liftware’in bozulmanın yüzde 70’ine kadar stabilize ettiği ve mutfak eşyalarındaki yiyecek dökülmesinin azaltılmasına yardımcı olduğu, böylece yemek yerken hayatı kolaylaştırdığı kullanıcılar tarafından söyleniyor.
Brely Alfabe ile Birleştirilen Bilgisayar
Görme engelli insanlar için daha rahat bir şekilde eğitim görmelerini hedefleyen BRAİLLE AND SPEAK elde taşınabilir konuşan bir bilgisayardır. Breyl daktilo sistemi ile çalışır. Üzerinde Breyl daktilo gibi yedi tuş bulunmaktadır. Öğrenciler için not tutmak ve çeşitli bilgileri kaydetmek gibi konularda çok yararlı bir cihazdır. Eğer Breyl Printer var ise kayıtlı bütün bilgiler kâğıt üzerine kabartma olarak da dönüştürülebiliyor.
Breyl Yazıcı!
Yine bir Braille alfabe sistemine dayanan BRAİLLE LİNE. Görme engelli insanlara daha ergonomik bir yaşam sağlamayı amaçlayan bu ürün ‘’Kabartma Çizgi’’ anlamına gelmektedir. Her bilgisayara bağlanabilir. Bilgisayara bağlandığı takdirde yazılan yazılar kabartma olarak bu cihaz üzerinden okunabilir. 20, 40, 80 harflik boyutlarda modelleri vardır. Günde güne değişen ve gelişen dünyada engelliler için geliştirilen projeler ve farkındalık günden güne artıyor. Şimdilik en etkili ve en çok kullanılan engellilerin hayatını kolaylaştırmak adına geliştirilen ve kullanılan araç ve uygulamalar bu şekildedir.
